Ulepszenie w środku trwałym

Zalicza się do nich w szczególności:

1. nieruchomości – w tym grunty, prawo użytkowania wieczystego gruntu, budowle i budynki, a także będące odrębną własnością lokale, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,
2. maszyny, urządzenia, środki transportu i inne rzeczy,
3. ulepszenia w obcych środkach trwałych,
4. inwentarz żywy.

Natomiast Krajowy Standard Rachunkowości 11 mówi, że: „Środki trwałe poprzez środek trwały definiuje składnik aktywów, który na dzień ujęcia, w myśl art. 3 ust. 1 pkt 15 ustawy o rachunkowości – spełnia łącznie następujące warunki:

1. posiada formę rzeczową lub jest rzeczowym prawem majątkowym, takim jak: prawo wieczystego użytkowania gruntu, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego bądź spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego,
2. jego przewidywany okres ekonomicznej użyteczności w danej jednostce jest dłuższy niż rok (12 miesięcy),
3. jest przeznaczony do wykorzystania na potrzeby jednostki, w tym także do trwałego wykorzystywania przez inne jednostki na podstawie umów najmu, dzierżawy lub leasingu, o ile w myśl art. 3 ust. 4 ustawy, umowy te nie spełniają definicji leasingu finansowego,
4. jest kompletny i zdatny do użytkowania”.

Środki trwałe mają długi okres ekonomicznej przydatności do użycia. Z tego względu może wystąpić sytuacja, w której środek trwały zostanie poddany ulepszeniu. Będzie tak wtedy, gdy środek trwały zostanie:

• przebudowany,
• rozbudowany,
• zmodernizowany,
• zrekonstruowany.

Jednak nie jest to jedyny warunek do uznania takiego działania za ulepszenie danego środka. Drugim niezbędnym czynnikiem jest zwiększenie wartości użytkowej takiego urządzenia lub budynku. Taka wartość powinna przewyższać wartość posiadaną przez ten środek w momencie przyjęcia do używania. Warto zauważyć, że zwiększenie wartości musi być związane z czynnikami mierzalnymi, np. takimi jak:

• okres używania,
• zdolność wytwórcza,
• jakość wytwarzanych produktów,
• koszty eksploatacji,
• inne miary.

Ulepszenie środka trwałego

Środki trwałe, ze względu na ich długoterminowe wykorzystanie, są często poddawane różnym modyfikacjom, najczęściej będącym efektem rozwoju technologii. W takich sytuacjach zmiana istniejącego już środka trwałego w ewidencji zazwyczaj kwalifikowana jest jako jego ulepszenie.

Podatnicy często zastanawiają się, czy poniesione nakłady na modernizację środka trwałego powinny być uznane za jego ulepszenie, skutkujące zwiększeniem wartości środka trwałego, czy też za remont, którego koszty ujmuje się zasadniczo w kosztach bieżącego okresu. Właściwe zakwalifikowanie tych wydatków ma istotne znaczenie dla prawidłowego rozliczenia podatkowego.

Koszty związane z bieżącym remontem mogą być bezpośrednio zaliczane do kosztów uzyskania przychodów, natomiast wydatki na ulepszenie muszą być rozliczane poprzez odpisy amortyzacyjne. Istnieją jednak pewne wyjątki, w których wydatek na ulepszenie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu od razu, jeśli jego wartość nie przekracza 10 000 zł.

Definicja ulepszenia środka trwałego została zawarta w art. 22g ust. 17 ustawy o PIT oraz w art. 16g ust. 13 ustawy o CIT. Zgodnie z tymi przepisami środek trwały uznaje się za ulepszony, jeżeli łączna wartość wydatków poniesionych na jego przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację lub modernizację w danym roku podatkowym przekroczy kwotę 10.000 zł.

W kwestii związanej z ulepszeniem środka trwałego szczegółowy zakres tego zagadnienia znajdujemy w Krajowym Standardzie Rachunkowości 11 „Środki trwałe”, gdzie w pkt 7.1 czytamy:

„W okresie użytkowania środka trwałego ponoszone są nakłady skutkujące ulepszeniem lub warunkujące jego użytkowanie, które jednostka ujmuje:

1. jako zwiększenie wartości początkowej środka trwałego – ulepszenie,
2. jako koszty okresu bieżącego użytkowania (eksploatacji) – remonty, konserwacje, przeglądy.

Nakłady poniesione na środek trwały uznaje się za ulepszenie zwiększające jego wartość początkową, jeżeli spełnione są jednocześnie dwa warunki:

1. przeprowadzane prace lub czynności mają charakter: przebudowy, rozbudowy, modernizacji lub rekonstrukcji obiektu środka trwałego (patrz pkt 7.12-7.15),
2. w wyniku tych prac oczekuje się wzrostu wartości użytkowej ulepszonego środka trwałego w stosunku do posiadanej uprzednio wartości użytkowej”.

Zarówno na podstawie ustawy o rachunkowości, jak i zgodnie z KSR 11 wydatki poniesione na bieżące remonty zalicza się do kosztów danego okresu. Są one księgowane jako koszty działalności operacyjnej jednostki w momencie ich poniesienia.