Estoński CIT

Główną ideą stojącą za wprowadzeniem estońskiego CIT było umożliwienie podatnikom odroczenia momentu powstania zobowiązania podatkowego. Dzięki temu zyski wypracowane przez spółkę mogą zostać wykorzystane na cele rozwojowe, takie jak robotyzacja procesów, podnoszenie kwalifikacji pracowników, modernizacja parku maszynowego czy inne inwestycje. Podatek dochodowy płacony jest dopiero w chwili podjęcia uchwały o wypłacie zysku wspólnikom, co oznacza, że to sam podatnik decyduje o terminie oraz wysokości zapłaty podatku.

Rozwiązanie to umożliwia firmom prowadzenie działalności i rozwój bez obowiązku bieżącego regulowania CIT, dopóki środki pozostają w spółce. Popularność estońskiego CIT rośnie z roku na rok – m.in. dzięki licznym interpretacjom indywidualnym i objaśnieniom podatkowym wydanym przez Ministra Finansów, które przyczyniają się do większej przewidywalności i przejrzystości tej formy opodatkowania. W przeciwieństwie do klasycznego modelu, w którym co miesiąc należy odprowadzać zaliczki i składać roczne zeznanie podatkowe, w przypadku estońskiego CIT obowiązek podatkowy powstaje dopiero w momencie wypłaty zysku, pod warunkiem że wcześniej nie został on przeznaczony na reinwestycje.

Należy pamiętać, że decyzja o zastosowaniu opodatkowania ryczałtem od dochodów spółki wyklucza możliwość korzystania z niektórych korzystnych regulacji podatkowych. Przede wszystkim dla spółki, która przechodzi na estoński CIT, niedostępne staje się korzystanie z wielu ulg i odliczeń. Oznacza to np. brak możliwości skorzystania z ulgi badawczo-rozwojowej oraz z ulgi na złe długi. Poza zasięgiem pozostają również najnowsze ulgi, takie jak ulga na sport czy na robotyzacje. Płatnik estońskiego CIT nie będzie mógł skorzystać także z odliczeń darowizn od dochodu.

Estoński CIT i jego warunki

Estoński CIT mogą stosować spółki akcyjne, spółki komandytowe, spółki komandytowo-akcyjne, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i proste spółki akcyjne, jeżeli:

• przychody uzyskiwane z: wierzytelności, odsetek, pożyczek, opłat leasingowych, poręczeń, gwarancji, praw autorskich, praw własności przemysłowej, ze zbycia instrumentów finansowych oraz z transakcji z podmiotami powiązanymi nie przekraczają 50% wszystkich przychodów spółki
• zatrudniają na podstawie:
  • umowy o pracę co najmniej 3 osoby przez okres co najmniej 300 dni w roku podatkowym
    (w przypadku, gdy rokiem podatkowym nie jest okres kolejnych 12 miesięcy kalendarzowych – przez co najmniej 82% dni przypadających w roku podatkowym) lub
  • innej umowy niż umowa o pracę, przy czym wydatki na wynagrodzenia innych umów niż umowa o pracę stanowią co najmniej 3-krotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, jeżeli w związku z wypłatą tych wynagrodzeń na podatniku ciąży obowiązek poboru zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych i składek ZUS;
• udziałowcami, akcjonariuszami lub wspólnikami tych spółek są wyłącznie osoby fizyczne;
• nie posiadają udziałów (akcji) w kapitale innej spółki, tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym lub w instytucji wspólnego inwestowania, ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną;
• za okres opodatkowania ryczałtem nie sporządzają sprawozdań finansowych zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości;
• złożą zawiadomienie o wyborze opodatkowania ryczałtem do właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie do końca pierwszego miesiąca pierwszego roku podatkowego, w którym mają być opodatkowane ryczałtem.

Warto przy tym nadmienić, że wszystkie te warunki muszą zostać spełnione łącznie.

Wybór opodatkowania w formie estońskiego CIT wiąże się z obowiązkiem jego stosowania przez kolejne cztery następujące po sobie lata podatkowe. Jeśli podatnik nie zdecyduje się na rezygnację z tej formy opodatkowania w tym czasie, system ryczałtowy będzie automatycznie kontynuowany przez kolejne cztery lata. Rezygnacja z opodatkowania ryczałtem może zostać zgłoszona w deklaracji podatkowej składanej do końca trzeciego miesiąca po zakończeniu roku podatkowego. Należy pamiętać, że nowo założone spółki także mogą korzystać z estońskiego CIT.

W przypadku podatników rozpoczynających działalność gospodarczą, warunek dotyczący struktury przychodów uznaje się za spełniony już w pierwszym roku stosowania ryczałtu. Wymóg dotyczący zatrudnienia nie obowiązuje w roku rozpoczęcia działalności oraz w dwóch kolejnych latach podatkowych. Od drugiego roku podatkowego konieczne jest jednak coroczne zwiększanie zatrudnienia o minimum jeden pełny etat, aż do osiągnięcia poziomu zatrudnienia określonego w przepisach.

Mały podatnik w pierwszym roku ryczałtu może spełnić warunek zatrudnienia w wersji 1 etat (lub 1× przeciętne wynagrodzenie przy umowach cywilnych), a następnie co roku zwiększać zatrudnienie o 1 etat aż do wymaganego progu (art. 28j ust. 2–3 CIT).

Estoński CIT – kto nie może skorzystać z tej opcji opodatkowania?

Nawet jeśli spółka spełnia wszystkie niezbędne warunki, nie będzie mogła skorzystać z opodatkowania estońskim CIT, jeżeli dotyczy jej choć jeden z następujących elementów:

• jest przedsiębiorstwem finansowym (bankiem, kasą oszczędnościową, faktorem);
• jest instytucją pożyczkową;
• jest w stanie upadłości lub likwidacji;
• korzysta ze zwolnienia dochodów na podstawie zezwolenia w SSE lub decyzji o wsparciu w Polskiej Strefie Inwestycji (art. 17 ust. 1 pkt 34 i 34a CIT) — wyłączenie na mocy art. 28k ust. 1 ustawy CIT.;
• została utworzona w wyniku połączenia/podziału albo otrzymała wkład niepieniężny (przedsiębiorstwo/ZCP) — w takim przypadku wybór ryczałtu jest wyłączony czasowo: co do zasady przez 2 pierwsze lata podatkowe (nie krócej niż 24 miesiące) — art. 28k ust. 1 pkt 5–6 w zw. z ust. 2 CIT.

W jaki sposób zmienić opodatkowanie na estoński CIT?