Chichot historii

Tekst otwarty nr 11/2010

W czasach słusznie minionych studenci ekonomii, ale nie tylko oni, studiowali dwa fundamentalne przedmioty: ekonomię polityczną kapitalizmu i ekonomię polityczną socjalizmu. Czyli prawdziwą, acz „niesłuszną”, naukę o gospodarowaniu oraz ekonomię wprawdzie „księżycową”, jednak politycznie poprawną (w tamtych czasach).

Minęło dwadzieścia lat edukacji w zakresie makro- i mikroekonomii..., a dawny podział jest nadal żywy i do tego ma się całkiem dobrze. Zmieniła się trochę nazwa przedmiotów: ekonomię polityczną socjalizmu zastąpiła ekonomia państwowa, zaś ekonomię polityczną kapitalizmu – ekonomia domowa. Różnica jest fundamentalna, acz banalna. W ekonomii prywatnej wszyscy, nawet posłowie i politycy, potrafią liczyć pieniądze. Może dlatego, że są to własne pieniądze. W ekonomii państwowej ta umiejętność zanika jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki. Może dlatego, że liczymy pieniądze nie we własnym portfelu, lecz w kasie państwa. Niby to też są nasze, czyli podatników pieniądze, ale w tym rachunku dwa plus dwa nie zawsze daje cztery.

Z państwowej kasy łatwiej wydaje się pieniądze, a złotówkę z własnego portfela obejrzymy kilka razy, zanim ją wydamy. Wiadomo, ciężko na nią pracowaliśmy. Już wyobrażam sobie posła, który wraca z W iejskiej w rodzinne pielesze i oznajmia żonie, że w domowym budżecie będzie trzeba znaleźć trochę pieniędzy na zakup kilku ton węgla. Parlament właśnie uchwalił, że w celu zwiększenia popytu na węgiel, czyli utrzymania zatrudnienia w kopalniach, każda rodzina musi kupić trochę „czarnego złota”. Zwolnieni z zakupu będą emeryci i renciści (potężna grupa wyborców) i kobiety samotnie wychowujące dzieci. Jestem przekonany, że reakcja żony posła nie sprowadzi się do stwierdzenia, iż nie potrzebujemy węgla, gdyż korzystamy z gazu lub prądu, i dlatego nie mogłaby być upubliczniona.

Ekonomia państwowa tym różni się od ekonomii domowej, że podstawą tej drugiej jest rachunek ekonomiczny. Nikt normalny nie wydaje więcej niż zarabia. Każdy umiejący liczyć, potrafi oprzeć się urokowi nawet najbardziej urodziwej przedstawicielki banku, która przekonuje, że ten kredyt nic nie kosztuje, a raty będzie płacił bank. W ekonomii państwowej rachunek ekonomiczny zastępuje państwo, które musi kupić więcej węgla niż potrzebuje, mięsa niż jesteśmy w stanie skonsumować, utrzymać pociągi, którymi nikt nie jeździ. Państwo powinno dać wszystkim, którym się należy, a wiadomo, że należy się wszystkim.

Państwo musi również utrzymać związkowców, którzy za państwowe pieniądze będą walczyć z właścicielami przedsiębiorstw, czyli z państwem. Oczywiście w interesie słusznych praw pracowników. Świat pełen jest „obrońców ludu” żyjących na jego koszt. Dla niektórych jest to nawet pomysł na życie: dobre życie bez odpowiedzialności. Nieznajomość praw ekonomii nie jest wadą, jest wręcz zaletą. Ile może zaproponować delikwent wychowany w duchu ekonomii państwowej i nie ma większego znaczenia, czy sam wierzy w to, co proponuje ludziom. Gdzie są tysiące absolwentów ponad stu uczelni ekonomicznych, uczących się makro- i mikroekonomii? W prywatnych firmach? Pracują na swoim? Skąd płyną kadry dla wyznawców państwowej ekonomii?

Nie tak dawno usłyszałem w jednym z programów radiowych głos zdesperowanej posłanki (opcja polityczna jest w tej sytuacji mniej ważna), która nieomal płaczącym głosem przekonywała, że ona i jej koledzy posłowie (koleżanki chyba też) nie znają zasad budowy i działania budżetu. Boję się, że nie tylko budżetu; zasad działania gospodarki również.

Ulubione Drukuj

Zobacz również

Tekst otwarty nr 67/2020

"Kurs wiedzy o winie" w ofercie dla firm

„Kurs wiedzy o winie” autorstwa Kevina Zraly’ego to legendarny podręcznik wiedzy o winie, którego walory doceniają zarówno początkujący, jak i prawdziwi eksperci. Do dziś jest to najlepiej sprzedająca się książka poświęcona tematyce wina (ponad 3 miliony sprzedanych egzemplarzy!). Nowe wydanie to 450 stron rzetelnej wiedzy o winie, podanej w przystępnej i atrakcyjnej formie. Książka będzie doskonałym prezentem dla kontrahentów i współpracowników.

Czytaj więcej

Zabawa guzikami

Niedawno w windzie byłem mimowolnym świadkiem zupełnie zwyczajnej, rodzinnej sytuacji. Ojciec z kilkulatkiem wybierali się gdzieś wspólnie, więc potencjalnie dość sielski był to obrazek, szczególnie że ojcowie często (choć nie zawsze) w tej kwestii zawodzą, bo jak mówi potoczna prawda „zarobieni są”. Czar jednak prysł, gdyż rodzinna interakcja, którą – podkreślam – mimowolnie obserwowałem, przypominała bardziej wojskową musztrę.

Czytaj więcej

Polecamy

Przejdź do

Partnerzy

Reklama

Polityka cookies

Dalsze aktywne korzystanie z Serwisu (przeglądanie treści, zamknięcie komunikatu, kliknięcie w odnośniki na stronie) bez zmian ustawień prywatności, wyrażasz zgodę na przetwarzanie danych osobowych przez EXPLANATOR oraz partnerów w celu realizacji usług, zgodnie z Polityką prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce.

Usługa Cel użycia Włączone
Pliki cookies niezbędne do funkcjonowania strony Nie możesz wyłączyć tych plików cookies, ponieważ są one niezbędne by strona działała prawidłowo. W ramach tych plików cookies zapisywane są również zdefiniowane przez Ciebie ustawienia cookies. TAK
Pliki cookies analityczne Pliki cookies umożliwiające zbieranie informacji o sposobie korzystania przez użytkownika ze strony internetowej w celu optymalizacji jej funkcjonowania, oraz dostosowania do oczekiwań użytkownika. Informacje zebrane przez te pliki nie identyfikują żadnego konkretnego użytkownika.
Pliki cookies marketingowe Pliki cookies umożliwiające wyświetlanie użytkownikowi treści marketingowych dostosowanych do jego preferencji, oraz kierowanie do niego powiadomień o ofertach marketingowych odpowiadających jego zainteresowaniom, obejmujących informacje dotyczące produktów i usług administratora strony i podmiotów trzecich. Jeśli zdecydujesz się usunąć lub wyłączyć te pliki cookie, reklamy nadal będą wyświetlane, ale mogą one nie być odpowiednie dla Ciebie.