Skuteczny controlling – jak zarządzać centrami kosztów i zysków, aby controlling w firmie był efektywny

Można wyobrazić sobie sytuację, w której znajduje się np. zarządzający przedsiębiorstwem oferującym swoim klientom w trzech ośrodkach wczasowych usługi gastronomiczne, noclegowe i rehabilitacyjne. Dysponując wyłącznie dokładnie sporządzonym, zbadanym przez rewidenta sprawozdaniem finansowym, i tak nie będzie w stanie wskazać, która z lokalizacji przynosi największe zyski, gdzie zarabia się najwięcej na gastronomii, a gdzie na noclegach. W podobnej sytuacji znajdować się będzie zarządzający salonem samochodowym. Ustalenie na podstawie zwykłego sprawozdania finansowego zysków, które przynoszą z osobna: sprzedaż samochodów nowych, sprzedaż samochodów używanych, sprzedaż części zamiennych i akcesoriów oraz usługi serwisowe, jest praktycznie niemożliwe. Dodatkowo uwzględnić należy fakt, że poszczególne usługi są ze sobą powiązane: serwis pobiera części z magazynu, a samochód używany przed sprzedażą zapewne zostanie umyty. Czynności tej raczej nie wykonają pracownicy działu sprzedaży samochodów używanych, ale funkcjonującej, np. w ramach działu serwisu, myjni. Samochód sprzedany zostanie z zyskiem, tylko kto i w jakim stopniu go wypracował?

Wspomniane zagadnienia dobrze ilustrują problem, z którym na co dzień styka się większość zarządzających: tradycyjna rachunkowość finansowa może być wykorzystana przede wszystkim do informowania o kondycji przedsiębiorstwa jako całości, do podejmowania decyzji zarządczych potrzebny jest dodatkowy system sprawozdawczości wewnętrznej, utożsamiany przede wszystkim z controllingiem i rachunkowością zarządczą. To dzięki niemu m.in. oceniać można zasadność podejmowania określonych działań naprawczych, ustalać sposób przyznawania premii, a budżet marketingowy rozdysponowywać do obszarów tworzących największe zyski.