Zależny niezależny

Tekst otwarty nr 37/2015

Jan Kowalski pojawia się na ekranie mojego telewizora i wyjaśnia mi zawiłości współczesnego handlu. Nie wiem, kim jest Jan Kowalski,  ponieważ  pod  jego  nazwiskiem  figuruje dopisek  „niezależny  ekspert”.

Jan Kowalski pojawia się na ekranie mojego telewizora i wyjaśnia mi zawiłości współczesnego handlu. Nie wiem, kim jest Jan Kowalski, ponieważ pod jego nazwiskiem figuruje dopisek „niezależny ekspert”. W pierwszej chwili pomyślałem, że oglądam publiczną telewizję, a tam jak diabeł święconej wody boją się wymieniania pełnej nazwy firmy, w której pracuje Jan Kowalski. Nie wiem, czy jest on właścicielem straganu na osiedlowym rynku, czy może prezesem światowej sieci handlowej. Każda z tych osób może być ekspertem ds. handlu, jednak waga ich opinii będzie znacząco różna. Z tego, co widzę, niezależni eksperci zdominowali ostatnio nasze media. Są coraz aktywniejsi.

Niezależni eksperci i niezależne instytucje usiłują przekonać nas do różnych zachowań lub uzasadniają słuszność albo nietrafność decyzji władz. Przekaz dla opinii publicznej jest dość jednoznaczny: stanowisko zaprezentowane przez niezależnego eksperta wolne jest od wpływu zarówno przeciwników, jak i zwolenników (np. politycznych) opiniowanego rozwiązania. Prezentowana ocena wolna jest zatem od lobbingu zainteresowanych stron. Bazuje ona jedynie na merytorycznych przesłankach oraz na wiedzy i doświadczeniu indywidualnych osób lub instytucji, które nie mają żadnego interesu w tym, aby opowiadać się za jakimś rozwiązaniem. Okazuje się jednak, że mają.

Jakiś czas temu usłyszałem w radiu głos niezależnego eksperta, który wypowiadał się na temat reformy OFE. Jakież było moje zdziwienie, gdy ów niezależny specjalista stwierdził, że pracuje w instytucji, która jest po części finansowana przez fundusze emerytalne, a w związku z tym może on w swojej opinii nie być do końca obiektywny. Oniemiały z wrażenia zatrzymałem się na najbliższym parkingu, bo radia słuchałem, jadąc samochodem. Niezależny ekspert mówi, że nie jest niezależny... Natychmiast zadzwoniłem do kilku moich kolegów z pytaniem, czy aby się nie przesłyszałem. Może oni też jechali samochodem i słyszeli to samo co ja. Niestety, nikt w tym czasie nie słuchał radia. Pytam więc, czy spotkali się kiedyś z taką wypowiedzią. Też nie.

Niestety, to był jedyny znany mi przypadek niezależnego eksperta, który przyznał, że nie jest niezależny. Wszyscy na ogół ukrywają źródła finansowania instytucji, w imieniu której się wypowiadają. A telewizja im w tym pomaga. Rzadko pojawiają się informacje na temat głównego sponsora lub zleceniodawcy instytucji przygotowującej niezależne ekspertyzy. Ile razy z ust polityków padają słowa: „nasza decyzja oparta jest na analizach wielu ekspertów”. Na pytanie: jakich, odpowiedź jest równie krótka: niezależnych. Skorą są niezależni, to nie możemy ujawniać ich nazwisk. Błędne koło.

Z drugiej strony, wszystkie instytucje doradcze (tzw. think tanki) muszą znaleźć źródła utrzymania. Ktoś kiedyś powiedział, że „…ten, kto jest właścicielem orkiestry, decyduje o jej repertuarze”. Trudno wyobrazić sobie sytuację, w której np. bank współfinansujący działalność centrum analitycznego będzie akceptował pozytywne opinie na temat rozwiązania (np. ministra finansów) niekorzystnego dla banku.

Co w tej sytuacji może zrobić zwykły obywatel, podatnik, który ostatecznie będzie musiał „zapłacić” za decyzje podejmowane dla jego dobra? Niewiele, tym bardziej, gdy nie jest do końca przekonany, że jest to dla jego dobra. Czy intuicja może być ważniejsza od głosu niezależnego eksperta? Pytanie retoryczne. Nie ułatwia zadania fakt, że ekspertów jest wielu, a niezależnych ekspertyz na dany temat jeszcze więcej. Niektóre z tych opinii wręcz się wykluczają. Kto ma rację? Mądrzy ludzie powiadają: „Radzę Ci jak ojciec, rób, jak uważasz”.

Ulubione Drukuj

Zobacz również

Tekst otwarty nr 67/2020

"Kurs wiedzy o winie" w ofercie dla firm

„Kurs wiedzy o winie” autorstwa Kevina Zraly’ego to legendarny podręcznik wiedzy o winie, którego walory doceniają zarówno początkujący, jak i prawdziwi eksperci. Do dziś jest to najlepiej sprzedająca się książka poświęcona tematyce wina (ponad 3 miliony sprzedanych egzemplarzy!). Nowe wydanie to 450 stron rzetelnej wiedzy o winie, podanej w przystępnej i atrakcyjnej formie. Książka będzie doskonałym prezentem dla kontrahentów i współpracowników.

Czytaj więcej

Zabawa guzikami

Niedawno w windzie byłem mimowolnym świadkiem zupełnie zwyczajnej, rodzinnej sytuacji. Ojciec z kilkulatkiem wybierali się gdzieś wspólnie, więc potencjalnie dość sielski był to obrazek, szczególnie że ojcowie często (choć nie zawsze) w tej kwestii zawodzą, bo jak mówi potoczna prawda „zarobieni są”. Czar jednak prysł, gdyż rodzinna interakcja, którą – podkreślam – mimowolnie obserwowałem, przypominała bardziej wojskową musztrę.

Czytaj więcej

Polecamy

Przejdź do

Partnerzy

Reklama

Polityka cookies

Dalsze aktywne korzystanie z Serwisu (przeglądanie treści, zamknięcie komunikatu, kliknięcie w odnośniki na stronie) bez zmian ustawień prywatności, wyrażasz zgodę na przetwarzanie danych osobowych przez EXPLANATOR oraz partnerów w celu realizacji usług, zgodnie z Polityką prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce.

Usługa Cel użycia Włączone
Pliki cookies niezbędne do funkcjonowania strony Nie możesz wyłączyć tych plików cookies, ponieważ są one niezbędne by strona działała prawidłowo. W ramach tych plików cookies zapisywane są również zdefiniowane przez Ciebie ustawienia cookies. TAK
Pliki cookies analityczne Pliki cookies umożliwiające zbieranie informacji o sposobie korzystania przez użytkownika ze strony internetowej w celu optymalizacji jej funkcjonowania, oraz dostosowania do oczekiwań użytkownika. Informacje zebrane przez te pliki nie identyfikują żadnego konkretnego użytkownika.
Pliki cookies marketingowe Pliki cookies umożliwiające wyświetlanie użytkownikowi treści marketingowych dostosowanych do jego preferencji, oraz kierowanie do niego powiadomień o ofertach marketingowych odpowiadających jego zainteresowaniom, obejmujących informacje dotyczące produktów i usług administratora strony i podmiotów trzecich. Jeśli zdecydujesz się usunąć lub wyłączyć te pliki cookie, reklamy nadal będą wyświetlane, ale mogą one nie być odpowiednie dla Ciebie.