Analiza strategiczna dokonywana dla przedsiębiorstw o słabym potencjale finansowym przechodzących proces restrukturyzacji ma kluczowe znaczenie. Przedstawiając poszczególne obszary analizy strategicznej, autor zwraca uwagę na kluczowe aspekty rozważań w kontekście restrukturyzowanego przedsiębiorstwa.

Analiza strategiczna w procesie restrukturyzacyjnym przedsiębiorstwa

Przystępując do omówienia tematu analiz strategicznych w procesie restrukturyzacji, w pierwszej kolejności warto wyjaśnić pojęcie restrukturyzacji. Według A. Stabryły restrukturyzacja to „zmiana koncepcji i praktycznych rozwiązań funkcjonowania przedsiębiorstwa, aby uzyskało ono dobrą pozycję wyjściową w rywalizacji z innymi podmiotami na rynku krajowym i międzynarodowym”1.

Podobny pogląd na restrukturyzację prezentuje I. Świątek-Barylska, definiując ją jako „proces zmian o szerokim zasięgu i istotnym znaczeniu dla dalszego funkcjonowania przedsiębiorstwa, podejmowany, na ogół, jako reakcja na zaistniałe lub przewidywane zmiany w otoczeniu”2.

W świetle powyższych definicji wyłaniają się następujące kluczowe aspekty procesu restrukturyzacji:

  • zmiana w funkcjonowaniu przedsiębiorstw,
  • dążenie do poprawy pozycji konkurencyjnej w otoczeniu.

Aby przeprowadzić takie „zmiany o szerokim zasięgu i istotnym znaczeniu” dla przedsiębiorstwa w celu uzyskania przez nie „dobrej pozycji rynkowej w rywalizacji z innymi podmiotami”, należy uprzednio poddać gruntownej analizie zarówno potencjał samego podmiotu, jak i jego otoczenie łącznie z przewidywanymi w nim zmianami. Celowi temu służy właśnie przeprowadzenie analizy strategicznej.

Pojęcie, istota i koncepcje analizy strategicznej przedsiębiorstwa

Analizę strategiczną można definiować w dwóch aspektach: czynnościowym (procesowym) i narzędziowym.

W aspekcie czynnościowym analiza strategiczna to zbiór działań składających się na diagnozę przedsiębiorstwa i jego otoczenia opartą na sytuacji obecnej i prognozach dotyczących przyszłości3.

W aspekcie narzędziowym analiza strategiczna jest zestawem metod, które pozwalają na zbadanie i ocenę obecnych oraz przewidywanie przyszłych stanów przedsiębiorstwa i jego otoczenia4.

Analiza strategiczna wyróżnia się wśród innych analiz przedsiębiorstwa trzema cechami charakterystycznymi:

  • przedmiotem, oprócz samego przedsiębiorstwa, jest również jego otoczenie,
  • interdyscyplinarnym charakterem, tj. równoczesne posługiwanie się metodami ilościowymi i jakościowymi wypracowanymi w takich dyscyplinach, jak: ekonomia, statystyka, socjologia, psychologia, marketing, finanse, cybernetyka,
  • obok diagnozowania – przewidywaniem i projekcją przyszłych warunków funkcjonowania przedsiębiorstwa oraz jego pozycji konkurencyjnej.

Istotą analizy strategicznej jest identyfikacja zarówno silnych, jak i słabych stron przedsiębiorstwa oraz szans i zagrożeń pojawiających się dla niego w otoczeniu.

Teoretycy zajmujący się analizą strategiczną kładą odmienny nacisk na różne jej aspekty. Wyróżnia się następujące podstawowe koncepcje analizy strategicznej5:

  • strategicznego dopasowania – równorzędne znaczenie przypisuje się wyróżniającym zasobom firmy i zmianom otoczenia,
  • zorientowania na zasoby – zakłada się, że podstawową rolę odgrywają zasoby i umiejętności przedsiębiorstwa, a zwłaszcza te, które stanowią o przewadze nad konkurentami, natomiast w otoczeniu zawsze pojawią się możliwości na ich wykorzystanie,
  • wyróżniających umiejętności – odnosi się do umiejętności (mających dwa komplementarne źródła: unikatowe zasoby i zdolności organizacyjne), które zapewniają firmie przewagę konkurencyjną,
  • rdzenia kompetencji – dotyczy zespołowej wiedzy przedsiębiorstwa wiążącej się z adaptowaniem i integrowaniem różnych technologii oraz umiejętności produkcyjnych pozwalających przedsiębiorstwu na uzyskiwanie przewagi nad konkurentami, o ile opanuje tę wiedzę szybciej i taniej od nich,
  • zorientowania na otoczenie – głosi, że główne znaczenie odgrywają zmiany zachodzące w otoczeniu, a odpowiednie zasoby i umiejętności potrzebne do dostosowania się do nich można pozyskać.

Jednak bez względu na przyjętą koncepcję analiza strategiczna zawsze dotyczy zarówno otoczenia, jak i wewnętrznego potencjału przedsiębiorstwa, chociaż w zależności od konkretnego podejścia zmienia się znaczenie przypisywane tym systemom, tj. otoczeniu i przedsiębiorstwu.

Trzeba również wyraźnie podkreślić, że nie istnieje uniwersalny model analizy strategicznej określający szczegółowo jej zakres, sekwencje i metody, gdyż w każdej sytuacji zależy to od bardzo wielu czynników, wśród których obok omówionych powyżej uzależnień zdeterminowanych przez (świadomie przyjętą przez kierownictwo) koncepcję ważną rolę odgrywa ogólna ekonomiczno-finansowa kondycja przedsiębiorstwa (kryzysowa, zadowalająca, bardzo dobra). Determinuje ona bowiem skalę możliwej działalności, innowacyjności i ekspansji firmy, a tym samym zakres poszukiwań szans rynkowych (zarówno terytorialny, jak i produktowy).

Analiza otoczenia przedsiębiorstwa

Otoczenie przedsiębiorstwa to ogół czynników pozostających poza firmą, które oddziałują lub mogą na nią oddziaływać.

W ramach otoczenia przedsiębiorstwa wyróżnia się:

  • makrootoczenie – ogół czynników oddziałujących w sposób pośredni na przedsiębiorstwo, na które nie ma ono w zasadzie wpływu,
  • mikrootoczenie – ogół czynników oddziałujących bezpośrednio na przedsiębiorstwo, na które może ono w jakimś stopniu wpływać.

Pozostałe 69% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników serwisu.

Jeśli posiadasz aktywną prenumeratę przejdź do LOGOWANIA. Jeśli nie jesteś jeszcze naszym Czytelnikiem wybierz najkorzystniejszy WARIANT PRENUMERATY.

Zaloguj Zamów prenumeratę Kup dostęp do artykułu

Możesz zobaczyć ten artykuł, jak i wiele innych w naszym portalu Controlling 24. Wystarczy, że klikniesz tutaj.

Ulubione Drukuj

Zobacz również

Metody wyceny aktywów własnych

Metody wyceny aktywów własnych

Wycena inwestycji jest dobra tylko wtedy, kiedy obie strony transakcji wyjdą na niej win-win. Żeby tak jednak było, obie strony działające w otoczeniu gospodarczym powinny posiadać taką samą informację, wolną od zniekształceń. Oczywiście wiemy, że tak nie jest i tak naprawdę któraś ze stron musi zawsze okazać się w dłuższej perspektywie lekko pokrzywdzona. Co zrobić, by nie być po tej gorszej stronie inwestycji? Trzeba nauczyć się kilku podstawowych metod wyceny własnych aktywów.

Czytaj więcej
Tekst otwarty nr 11-12/2023

Rozwijamy się z naszymi klientami i dla naszych klientów

Rozwijamy się z naszymi klientami i dla naszych klientów

Członek zarządu Controlling Systems o tym, jak zmieniał się controlling w Polsce na przestrzeni ostatnich 20 lat, nowych wyzwaniach oraz szansach dla rozwoju systemów controllingowych i znaczeniu czynnika ludzkiego w rozwoju controllingu.

Czytaj więcej

Polecamy

Przejdź do

Partnerzy

Reklama

Polityka cookies

Dalsze aktywne korzystanie z Serwisu (przeglądanie treści, zamknięcie komunikatu, kliknięcie w odnośniki na stronie) bez zmian ustawień prywatności, wyrażasz zgodę na przetwarzanie danych osobowych przez EXPLANATOR oraz partnerów w celu realizacji usług, zgodnie z Polityką prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce.

Usługa Cel użycia Włączone
Pliki cookies niezbędne do funkcjonowania strony Nie możesz wyłączyć tych plików cookies, ponieważ są one niezbędne by strona działała prawidłowo. W ramach tych plików cookies zapisywane są również zdefiniowane przez Ciebie ustawienia cookies. TAK
Pliki cookies analityczne Pliki cookies umożliwiające zbieranie informacji o sposobie korzystania przez użytkownika ze strony internetowej w celu optymalizacji jej funkcjonowania, oraz dostosowania do oczekiwań użytkownika. Informacje zebrane przez te pliki nie identyfikują żadnego konkretnego użytkownika.
Pliki cookies marketingowe Pliki cookies umożliwiające wyświetlanie użytkownikowi treści marketingowych dostosowanych do jego preferencji, oraz kierowanie do niego powiadomień o ofertach marketingowych odpowiadających jego zainteresowaniom, obejmujących informacje dotyczące produktów i usług administratora strony i podmiotów trzecich. Jeśli zdecydujesz się usunąć lub wyłączyć te pliki cookie, reklamy nadal będą wyświetlane, ale mogą one nie być odpowiednie dla Ciebie.